recent

recent werk

Beste mensen,

Op deze blog ben ik niet langer actief. Wil je recent werk van me lezen, kijk dan op yoo.rs/lou.van.lier . Op deze site vind je alles wat ik publiceer.

Sinds 29/02/2016 gooi ik in wekelijkse afleveringen mijn roman "Tot ziens, Marianne" op het net.

Alvast veel leesgenot!

Lou

Cultuurbarbaren (voor Beja 60)

Het gebeurde ergens in de vorige eeuw. Rond 1993, als ik het goed heb. Ik was een jaar voordien ingelijfd bij een theatergezelschap. Geen ordinair amateurgezelschap, maar een zichzelf respecterende groep semi-professionelen! Die term hield in dat we na iedere voorstelling een aalmoes ontvingen en niet in een achterafzaaltje onze kunsten toonden, maar wel de boer opgingen. Tot in de hoofdstad en het hoge noorden van Nederland toe! Tijdens barre wintermaanden nog wel! Ga daar maar eens aanstaan!

Enkele weken voor de zomer zijn intrede deed, werden plannen ontvouwd om met de hele theatergroep op vakantie te gaan. Naar Hongarije. De Berlijnse muur was nog maar pas gesloopt; de laatste restjes betonstof amper weg gekeerd, en wij gingen al eens opsnuiven hoe pas verworven vrijheid ruikt. Ik schreef me aanstonds in. Ik was vrijgezel op dat moment. Geen hond om rekening mee te houden. En op mijn eentje zou ik toch nooit op reis gaan. Mooi meegenomen dus, deze groepsreis! Later bleek dat ik - naast Beja en haar twee fantastische dochters - de enige was die meeging! Zelfs vader Marc bleef thuis. Asjemenou! Ik mocht een week in zijn plaats papa spelen! Van twee dochters! Dat was nieuw voor mij. Maar iet of wat acteur moet elke rol aankunnen. Ja, toch?

De rit naar Hongarije was een hel! In de autocar was nauwelijks ruimte voor mijn benen. Bij aankomst was ik geradbraakt. Maar ik was nog jong en tegen een stootje bestand. Overleven deed ik het wel.

Het huis, dat we voor een week betrokken, behoorde toe aan een ouder stel, wiens kinderen sinds kort een eigen stekje hadden verworven. Om wat geld in het bakje te krijgen verhuurden ze in de zomermaanden hun stulp. Zelf trokken ze zolang bij hun dochter in. 

Hoe laat ze op zaterdag terug zouden komen om hun eigendom weer op te eisen, wilden we te weten komen. Helaas. Hongaars is, net als Fins, een taal waar geen letter van te begrijpen valt. Engels was een ‘sprache’ die zij niet kenden, en van Frans hadden ze nog nooit gehoord. Duits dan maar? “Vraag jij het hen,” gebood Beja me. “Jij kunt beter Duits dan ik!” Hoe wist ze dat? Hoe wist ze dat ik me aardig uit de slag kon trekken in veredeld Jean-Marie-Pfaff-Duits? Was ze helderziende? 

“Wie spät kommen sie am Samstag?” hoestte ik uit. Vijf/zes keer. Tot ik begon te twijfelen aan mijn talenkennis. Net voor ik in de grond wilde kruipen van ellende, ging het Hongaarse stel een licht op. Ze kwamen om drie uur, meende ik te begrijpen uit hun koeterwaals.

We zaten in een dorpje. Daar was één winkeltje. Of iets wat daarvoor moest doorgaan. Er lagen wat spulletjes ordeloos op een hoop gegooid. Die kon je kopen. Ik ging er vragen of ze brood hadden. Niet alleen in het Duits. In alle talen. Gebarentaal inbegrepen. De winkelier brabbelde wat in zijn dialect en haalde tot vervelens toe zijn schouders op. Hij begreep geen jota van wat ik zei. En ik niets van hem. Onverrichter zake weer naar buiten. Een dag later leerden we dat er nog vooroorlogse gewoonten heersten op het Hongaarse platteland. Elke morgen kwam een grote, aftandse vrachtwagen het dorp binnengereden, volgeladen met brood en allerhande noodzakelijke levensmiddelen. Iedereen die wat nodig had, kwam staan aanschuiven. Daarna met de armen volgeladen naar huis. Handig, zo’n mobiele superette.

Eten deed je in het kleine dorpje niet op restaurant. Een eethuis? Daar hadden ze nog nooit van gehoord. Wilde je wat tussen de tanden duwen en had je geen zin om te kokkerellen, dan liep je gewoon de hoofdstraat af. Daar kon je aan de ene barak een stuk vis bestellen, aan een naburige keet een handvol groenten mee grissen, en aan een derde stalletje wat te drinken halen. Schranzen deed je vervolgens staande op straat. Of als je geluk had, zittend op een paar dwarse balken van een omheining. Wisten ze daar al dat de muur gevallen was? Dat Napoleon in het zand gebeten had? Moderne tijd was er een loos begrip.

De vierde dag van onze reis stond een trip naar Boedapest op het programma. Jee! Eindelijk even terug in wat beschaving kon worden genoemd. 

Boedapest is een wondermooie stad, wist ik. Google bestond nog niet, maar naslagwerken hadden me bereidwillig van dienst geweest. Als liefhebber van architectuur zou ik er mijn gading wel vinden. Daar kan ik úren naar lopen kijken! Uren? De rit er naartoe duurde een eeuwigheid. Ter plaatse zou ons een uur of vijf max gegund zijn. Karig. Een stad als Boedapest zie je niet op enkele luttele stonden. Maar goed. Beter vijf uur dan geen uur. Raar genoeg bleek de leider van de bende (we waren met een gezelschap van een man of vijftien) besloten te hebben om het plaatselijke Museum voor Schone Kunsten te bezoeken. Nee maar! Schilderijtjes zien! Dat kon je overal! Beja en ik wilden de stad zien! Sfeer opsnuiven! Architectuur bewonderen! We besloten niet mee naar binnen te gaan.

 “Cultuurbarbaren!” slingerde onze jongste dochter ons naar het hoofd. 

Cultuurbarbaren?!? Wij? Wij waren wel acteurs, hé! Wij speelden hoogwaardig theater in een zichzelf respecterend gezelschap! Wij waren geen stelletje amateurs, maar semi-professionelen! Jaja, mevrouwtje! Semi-professionelen!!! Of behoorde theater misschien niet tot cultuur? En architectuur? Dat ook niet misschien? Wat dacht onze dochter wel? Standje geven? Ach, welnee, ze was verder een hele lieve meid. 

“Nou, tot straks dan!” 

Beja en ik gingen ons weegs. We bezochten Boeda op de westelijke oever. Nou ja, bezoeken… We liepen met moeite een straat of vier in en uit. Prachtige gebouwen, kraaknette gevels, dat wel. Maar warm dat het er was.

Aan een kraampje, dicht bij de rivier, viel mijn oog op een wondermooi schaakspel, bestaande uit een bord van wel een kwart vierkante meter en prachtige, met de hand uit volwaardig hout gesneden stukken. Aangezien deze cultuurbarbaar een aardig stukje kon schaken, wilde ik even naar de prijs hengelen. Wat?!? Een peulschil! Drie keer niks! Een ware investering! “Kopen?” Beja schudde afkeurend het hoofd. “Hoe ga je dat ooit in je bagage gepropt krijgen?” “Euh… niet.” Laten staan dan maar. Jammer. Heb ik nu nog spijt van.

We zetten ons neer op een terrasje. Even wat vloeibaars nuttigen. Het was verdomd heet in de Balkan!

Na het drinken van een verfrissend wit wijntje, wilden we Pest bezoeken, het stadsdeel dat aan de oostelijke zijde van de Donau gelegen is. We liepen de Kettingbrug over, de oudste brug van de stad. 330 meter lang. In de blakende zon. Wel een fraai bouwwerk.

Pest had zijn naam niet gestolen. Alle gebouwen zagen er zwart als de dood. Als de zwarte dood, zoals de builenpest destijds werd genoemd. Wat een contrast met het kraaknette Boeda. Twee straten liepen we. Hooguit drie. Toen kregen we alweer dorst. En honger op de koop toe. Nog maar een terrasje doen?

De drankjes liepen vlot binnen. Keelgaten wijd open. En de tijd natuurlijk uit het oog verloren. Voor we het wisten, waren de vijf luttele uren, die ons waren toebedeeld om de stad te bezoeken, zo goed als om en moesten we terug naar de autocar. Of ze zouden zonder ons weg zijn. Haastig weer de lange brug over. Boeda doorgehold. 

Van de stad hebben we verder niets gezien. Mijn herinnering aan Boedapest reikt nauwelijks nog verder dan het wondermooie schaakspel. Misschien had mijn dochter-voor-één-week dus toch gelijk. Die dag hebben haar moeder en ik ons gedragen als ware cultuurbarbaren! Terwijl we ons zaten te bezatten, hadden we werken van Da Vinci, Rubens, Rembrandt, Dürer, Cézanne, Toulouse-Lautrec en vele andere grootmeesters kunnen aanschouwen. In één enkel gebouw nog wel! Waar er bovendien airconditioning was! Bedauerlich! 

complot (voor Nicole 60)

22 jaar geleden werd ik door een goede vriend gevraagd om ergens ten lande een wijngaard-die-in-bloei-stond uit de nood te helpen. De deurenkomedie ‘Stilte aub’ stond op stapel en een acteur was ernstig ziek geworden. Een week kreeg ik om er mee voor te zorgen dat het stuk alsnog in première kon gaan.

Op de eerste repetitie, in een ijskoud zaaltje waar een brullend warmtekanon aardig maar tevergeefs zijn best stond te doen om de boel wat op te warmen, maakte ik kennis met een hoop acteurs. Blij dat de regisseur een gek had gevonden, die op zo’n korte tijd een niet onaanzienlijke rol wilde instuderen, werd ik met wijd open armen ontvangen. Ik trachtte mij snel alle gezichten en namen in te prenten. Veel tijd was er niet. Bij de grijze muizen was dat moeilijk. Bij de meer remarquabele ging het vanzelf. Zoals bij ene Johan. Een kerel die een kin had welke de vergelijking met deze van Raymond van het Groenenwoud moeiteloos kon doorstaan. Zijn tronie staat nu nog haarfijn op mijn netvlies gebrand. 

Luce Plinke had dan weer een naam die je nooit kon vergeten. Het leek wel een pseudoniem, maar het was haar echte naam. Zo is me toch verteld. Bovendien had ze een stem waar je gyprocwanden mee sloopt. Blijf je onthouden.

Een andere opvallende figuur was Nicole. Een vrouw die de middelbare leeftijd naderde, maar ten opzichte van deze doorgeschoten rietstengel de schofthoogte had van een gemiddeld lagere-schoolmeisje. Zodra ik deze dame één woord had horen zeggen, wist ik: haar vergeet ik nooit meer. Ik diende wel nauw te luisteren, want haar stem droeg - weg van het podium - niet ver. Geluidsgolven dijen makkelijker uit in de breedte dan in de hoogte, heb ik toen ondervonden. De zwoelheid van haar stem, de afgemeten intonatie. Een beetje gewichtig, terwijl in haar blik iets samenzweerderigs school. Zelfs al meldde Nicole simpelweg dat ze die ochtend een boterham met kaas had gegeten, dan nog leek het alsof ze je betrok in een duister complot. Tot een samenzwering is het echter nooit gekomen. Jammer, want ik hou wel van wat intrige op z’n tijd.

20 jaar later. Op enkele toevallige ontmoetingen na, hadden Nicole en ik geen contact meer met elkaar gehad. We beschikten wel over elkaars telefoonnummer. Just in case. Op een avond rinkelde mijn gsm. De display meldde: Nicole. Ik nam op: “Hallo?” Aan de andere van de lijn bleef het even stil. Dan een adem. Wat gestommel. Uiteindelijk Nicoles stem, die me aarzelend, verward, maar onevenaarbaar zwoel in het oor hijgde: “Met wie spreek ik?” Ik rechtte mijn rug. Dan toch nog een complot? Ik antwoordde samenzweerderig: “Met degene die je net hebt opgebeld.” Zij: “Luc?” Ik: “Nee: Lou!” Weer even stilte. “Lou?” Verwarring. Een ademtocht, als van iemand die zijn laatste adem uitblaast. Wellicht een rookpluim van de eeuwige sigaret. Dan een licht dat opging. Traag. Als van een spaarlamp. “Oei… dan vrees ik dat ik een verkeerd nummer heb gedraaid. Luc en Lou staan vlak onder elkaar! Sorry.”

Enkele weken later identiek scenario. Dezelfde verwarring. Luc, Lou… Weer duurde het enkele seconden vooraleer de vergissing werd ingezien. Daarna nooit meer telefoon gehad van Nicole. Wellicht heeft ze me voor de zekerheid uit haar contactenlijst geschrapt. Wat gaan de mensen wel niet van je denken als je op weg bent om tram zes te halen, en je blunder na blunder begaat? Een voorbarige conclusie is gauw getrokken.

Onlangs: Luc, de echtgenoot van Nicole, die me contacteerde. Met het oog op een heuglijke feest. Voor haar zestigste verjaardag. Hij vroeg of mijn lieve vrouw Martine en ik aanwezig konden zijn. Dat kon. Graag zelfs! Eén voorwaarde: strikte geheimhouding was verreist! Geen woord over het feest aan Nicole! Mondje dicht! Krikkrak! 

Zo is het dus tóch nog tot een complot gekomen. Zij het niet met Nicole, maar met Luc. Mij goed. ‘Den Broes’ is een hele toffe kerel. Enkel jammer dat hij niet zo lekker in het oor hijgt!

Ik, Lodewijk de Vijftiende

Zelfs voor Vlamingen die er niet mee vertrouwd zijn, blijkt de familienaam waarmee ik reeds vierenvijftig jaar door het leven ga niet altijd een evidentie te zijn. Geluyckens! Hoe vaak overkomt het me niet dat men mij vraagt om de naam even te spellen. De schrijfwijze kan dan ook erg variabel zijn.
"U, igrec, cee, kaa, mijnheer."
Een makkie is het niet.
Eenvoudiger is het wanneer mijn naam gelezen moet worden. De meeste Vlamingen die verder dan de papschool zijn geraakt, weten immers drommels goed dat een U gevolgd door een Y uitgesproken dient te worden als UI. Niks moeilijks aan.
Erger is het gesteld wanneer ik bij onze Noorderburen vertoef, daar waar men drager is van de meest vreemdsoortige namen, als daar zijn 'Zoetemelk', 'Zuurbier', 'Hakbijl', 'Gruwel' of 'Maneschijn'.
Een voorbeeld van heel wat jaartjes geleden: bij naamafroeping in een bekende meubelzaak, waar we een nieuwe slaapkamer voor één van onze kinderen hadden gekocht, en we geduldig op onze beurt bij de afhaaldienst wachten, klonk plots een moeizaam gehakkeld woord door de luidspreker, waar ik pas na enkele lange seconden en heel wat haastig denkwerk ternauwernood mijn naam in herkende.
"Cheeluwijkens," klonk het luid en onduidelijk. Tja, waar halen die Vlamingen ook die rare namen vandaan, hoorde ik de jongeman achter de microfoon denken.
Uit de middeleeuwen, beste vriend!
Toch kan het nog erger, met name wanneer ik onze zuidergrens overtrek, daar waar ze de ui-klank nog niet hebben uitgevonden. Hoe leg je aan pakweg een Parijzenaar uit hoe hij die hoogst merkwaardige oer-Vlaamse naam uit zijn strot dient te persen? Na talloze vruchteloze pogingen heb ik er een alleraardigst trucje voor gevonden. Dien ik mijn naam in la douce France ten berde te brengen, dan doe ik dat op de meest Franse manier die men zich kan inbeelden. Ik zeg gewoon: "Je m'appelle 'Je, Louis quinze', monsieur."
Makkelijk zat!
Je kijkt vreemd op? Zeg het even luidop en schuif intussen met je vinger over mijn naam: 'Geluyckens'. Je zult het zien: het klopt als een bus!

(met dank aan mijn goede vriend Werner Lefebvre voor het werkelijk uitmuntende staatsieportret)

GEWONNEN !

Op woensdag 10 april 2013 heb ik de eer genoten op het stadhuis van Gent de jaarlijkse Polleke Pluymprijs in ontvangst te mogen nemen voor een cursiefje dat ik ter ere van de Arteveldestad geschreven heb. Je vindt het hieronder.


DE WAARZEGGERS

Zeggen dat ik een waarzegger ben, zou me te veel tot eer strekken, waar? Ik bezit geen glazen bol, draag geen overmaatse oorringen, bind geen bandana om mijn hoofd en resideer niet in een woonwagen op de plaatselijke foor. En wat meer is: ik behoor niet tot de vrouwelijke kunne. Maar ondanks al deze schromelijke tekortkomingen, slaag ik er bij tijd en wijle in zeer nauwgezet de toekomst te voorspellen, waar? Zo weet ik ’s avonds reeds jaar en dag met zekerheid aan te kondigen dat er ‘s morgen een nieuwe dag zal aanbreken. Nog nooit gefaald, waar? En tijdens barre februaridagen durf ik me al jaren te bezondigen aan de gedurfde uitspraak dat het gauw weer lente zal zijn. Eveneens een voorspelling die me nog nooit zuur opgebroken is, waar? Om nog te zwijgen over mijn boude frase, dat na elke plensbui zonneschijn volgt. Deze zinspreuk bevat zoveel ontegensprekelijke waarheid dat hij reeds lang in een licht aangepaste versie zijn stek gevonden heeft tussen de wijsheden van wijlen Phil Bosmans, waar? Goed, ik hoor u denken: “Wat een wonderlijke waarzegger moet je zijn om met zulke alledaagse wetenswaardigheden voor de dag te komen. En wat een eergierigaard om te stellen dat dit straffe voorspellingen zijn! Dan brengt Frank Deboosere het er beter vanaf, waar? ” Waar! Ik heb geen enkele moeite om toe te geven dat het dagelijks weerpraatje van onze guitige weerman meer indruk maakt dan mijn goedkope dooddoeners. Tracht in een land met de oppervlakte van een forse reigerspetter maar eens drie dagen op voorhand te bepalen waar die ene zonnestraal de harten zal verwarmen en waar men de voeten niet droog zal kunnen houden. In vergelijking met mijn goedkope waarzeggerij is dat een heuse heksentoer, waar? Nee, ik heb geen enkele moeite om toe te geven dat ik geen Frank Deboosere ben, net zo min als het me zwaar valt om in een Jan Bardi of een Gili mijn meerdere te erkennen. Met mijn gedurfde quotes reik ik nog niet tot aan de enkels van deze hooggewaardeerde heren, waar? Maar toch wil ik even stipuleren dat de drie voornoemde brave huisvaders evenmin over bovennatuurlijke gaven beschikken als ik. Neem nu Frank Deboosere. Pak deze radde tong al zijn elektronische hulpmiddelen af en drop hem in het midden van de woestijn en zijn voorspellingen zullen al heel wat minder accuraat zijn. Hoewel de woestijn in dat opzicht misschien een foute keuze is, aangezien malse regenbuien daar niet meteen tot de alledaagse gebruiken behoren, waar? Schotland dan misschien? Ook niet, want daar regent het elke dag vijfentwintig uur aan een stuk, waar? Nederland dan? Of Duitsland? Of toch maar gewoon België? Welja, zet Frank Deboosere in het midden van een koeienwei in Ukkel, zorg dat hij over niet één van zijn hulpmiddelen kan beschikken en laat hem het weer eens voorspellen voor drie dagen en evenveel nachten door hem enkel een blik op de lucht te gunnen. Eens benieuwd hoe hij het er dan vanaf zal brengen!
En Jan Bardi en Gili, hebben deze brave zielen zelf niet herhaaldelijk gesteld dat paranormaliteiten niet bestaan? Zij zijn niet meer dan verméénde waarzeggers; doortrapte schurken die op lepe manier truken van de foor aanwenden om de goedgelovigheid van de goegemeente op de proef te stellen, waar? Bovendien… Jan Bardi, van waar is deze illustere man afkomstig? Van Leuven of all places! Een wat uit zijn voegen gebarsten provincienest dat zichzelf al eeuw en dag de enige echte universiteitsstad van de Lage Landen waant, waar? Hoe kun je beschouwd worden als ‘waar’zegger als je niet eens durft toe te geven dat Gent als universiteitsstad op z’n minst Leuvens gelijke is?! Nee, dan komt Lieven Gheysen, alias Gili, al wat meer in de buurt van de echte waarzeggerij. Hij mag dan wel het levenslicht gezien hebben in Kortrijk en daarna tien jaar lang een café uitgebaat hebben in – hou je vast – Stasegem.  Sinds 2007 bewijst deze brave man zijn hoge intelligentie door zijn intrek genomen te hebben in een stulpje dat zich situeert in de fiere stede aan de samenvloeiing van de Leie en de Schelde, daar waar men met trots de strop om de nek draagt, waar? En als er nu één volk op de aarde is dat met recht en rede aanspraak kan maken op de titel van ‘waar’zegger, dan zijn het toch de Gentenaars, zeker. Waar?

VERGANKELIJKHEID

aan mijn dierbare vader 14/03/1922 - 13/03/2013

De oude knotwilg is geveld

Jarenlang heeft hij overgeheld

                            de felste stormen doorstaan

Met zijn kale kruin

                            tegen een beukende wind

Op een eenzame vlakte

Als een verdwaasde soldaat

                            op een oorlogsveld

Zijn wortel is dood

Met ’t neergaan zijn ziel ontbloot

                            zijn houvast in grillige vormen

Wat rest is de stronk te ruimen

hem geven aan ’t slagveld der tijd

En als de wind der eeuwigheid

het laatste blad verdrijft

is een kale vlakte alles wat overblijft